Motywy wyboru studiów pedagogicznych przez studentów w Polsce i Portugalii – kontekst teoretyczno-empiryczny
DOI:
https://doi.org/10.34767/SZP.2021.01.08Słowa kluczowe:
studia pedagogiczne, motywy wyboru studiów pedagogicznych, studenci studiów pedagogicznych, motywy wyboru studiów, miejsce zamieszkaniaAbstrakt
Tocząca się w krajach Unii Europejskiej dyskusja na temat jakości kształcenia nauczycieli oraz utrzymująca się w wielu krajach członkowskich tendencja zmniejszającej się liczby kandydatów na studia pedagogiczne skłaniają do podjęcia eksploracji empirycznej problematyki motywacji kandydatów do podejmowania studiów pedagogicznych. Poszerzonej wiedzy w tym zakresie dostarczają badania międzynarodowe, stąd artykuł poświęcony jest analizie teoretyczno-empirycznej problematyki motywów wyboru studiów pedagogicznych przez studentów w Polsce i Portugalii z uwzględnieniem kontekstu ich miejsca zamieszkania. Oba kraje są członkami UE i realizują jej założenia strategiczne. W badaniach uczestniczyło 308 studentów, w tym 163 z Polski oraz 145 z Portugalii. Artykuł finalizowany jest wnioskami, wynikającymi ze zgromadzonego materiału, które wskazują na dominującą rolę własnych zainteresowań studentów w procesie wyboru studiów pedagogicznych, w tym najliczniejszą grupę stanowią zarówno w Polsce, jak i Portugalii, studenci deklarujący wieś jako miejsce zamieszkania. W badanej grupie, na wybór studiów pedagogicznych mniejszy wpływ miały tradycje rodzinne niż nauczyciele i środowisko rówieśnicze.
Bibliografia
Atkinson, J.W., Birch, D. (1978). An introduction of motivation. D. Van Nostrand Company. New York.
Azman, N., Choosing teaching as a career: perspectives of male and female Malaysian student teachers training. European Journal of Teacher Education, 36 (1). (2013). DOI:10.1080/02619768.2012.678483.
Balyer, A., Özcan, K., Choosing Teacher Profession as a Career Students’ Reasons. International Education Studies, 7 (5). (2014). DOI:10.5539/ies.v7n5p104.
Butcher, J. & Lewis, E. (2002). Why not teaching? Senior students have their say. Paper presented at the Australian Association for Research in Education Conference. Brisbane.
Brown, M.M. Caribbean First-year Teachers’ Reason for Choosing Teaching as a career. Journal of Education for Teaching, 18 (1992). DOI: 10.1080/0260747920180207.
Chuene, K., Lubben F. & Newson, G. The views of Pre-service and Novice Teachers on Mathematics Teaching in South Africa Related to Their Educational Experience. Educational Research, 41 (1999). DOI:10.1080/0013188990410103.
Darling-Hammond, L., Sykes, G., Wanted: A national teacher supply policy for education: the right way to meet the „Highly Qualified Teacher”. Challenge Education Policy Analysis Archives, 11 (33). (2003). DOI: 10.14507/epaa.v11n33.2003.
Dróżka, W. (2004). Młode pokolenie nauczycieli. Studium autobiografii młodych nauczycieli polskich lat dziewięćdziesiątych. Kielce: AŚ.
European Commission/EACEA/Eurydice, Teaching Careers in Europe: Access, Progression and Support. Eurydice Report. Publications Office of the European Union. Luxembourg 2018 https://op.europa.eu/en/publication-detail/-/publication/435e941e-1c3b-11e8-ac73-01aa75ed71a1/language-pl (15.02.2021).
Flores, M.A. Person and Context in Becoming a New Teacher. Journal of Education for Teaching, 27(2). (2001). DOI:10.1080/02607470120067882.
Flores, M.A. (2013). Be(com)ing a teacher in Challenging Circumstances: Sustaining Commitment or Giving up in Portugal? In C. Craig, P. Meijer and J. Broekemans (ed.), From Teacher Thinking to Teachers and Teaching: The Evolution of a Research Community Advances in Research on Teaching, Vol. 19. New York: Emerald.
Flores, M.A.&Niklasson, L. Why do student teachers enrol for a teaching degree? A study of teacher recruitment in Portugal and Sweden. Journal of Education for Teaching, 40 (4). (2014). DOI: 10.1080/02607476.2014.929883.
Giersz, J., Ydhag C.C.& Korhonen, V. Motivations to Become a Teacher in Finland, Sweden, and the United States, Nordic Studies in Education, 41 (1). (2021). DOI: 10.23865/nse.v41.2200.
Glutschand, N., König, J. Pre-service teachers’ motivation for choosing teaching as a career: does subject interest matter? Journal of Education for Teaching, 45 (5). (2019). DOI:10.1080/02607476.2019.1674560.
Gottfried, A.E. Academic intrinsic motivation in elementary and junior high school students”. Journal of Educational Psychology, 77 (6). (1985). DOI:10.1037/0022-0663.77.6.631.
Gottfried, A.E. Academic intrinsic motivation in young elementary school children. Journal of Educational Psychology, 82 (3). (1990). DOI:10.1037/0022-0663.82.3.525.
Gootfried, A.E., Fleming J.S. & Gootfried, A.W. Continuity of academic intrinsic motivation from childhood through late adolescence: A longitudinal study. Journal of Educational Psychology, 93 (1). (2001). DOI: 10.1037/0022-0663.93.1.3.
Gottfried, A.E. (2019). Academic Intrinsic Motivation: Theory, Assessment and Longitudinal Research. W: A.J. Elliot (red.), Advance in motivation science, Vol. 6. Cambridge: Elsevier Inc. DOI:10.1016/bs.adms.2018.11.001.
Hayes, D. (2000). Mediating influences in the preparation of the of student primary teachers: Issues relating to school placements, Paper presented at the Annual Conference of the British Edu Res Assoc., Cardiff.
Htang, L.K. Motivation for choosing teaching as a career teacher trainees’ perspective from a Myanmar context. Journal of Education for Teaching, 45 (5). (2019). DOI: 10.1080/02607476.2019.1674561.
Knobloch, L.K. Evaluating a contextual model to responses to relational uncertainty increasing events: The role of intimacy, appraisals and emotion. Human Communication Research, 3 (1). (2005). DOI:10.1111/j.1468-2958.2005.tb00865.x.
König, J., Rothland, M. Motivation for choosing teaching as a career: effects on general pedagogical knowledge during initial teacher education. Asia-Pacific Journal of Teacher Education, 40 (3). (2012). DOI: 10.1080/1359866X.2012.700045.
Kust, I. Motywacja studentów do wyboru kierunku studiów. Przegląd Naukowo-Metodyczny Edukacja dla Bezpieczeństwa, 4 (29). (2015).
Kyriacou, C.& Kobori, M., Motivation to learn to teach English in Slovenia. Educational Studies, 24 (1998). DOI: 10.1080/0305569980240307.
Kyriacou, Ch., Chultgren, Å., & Stephens, P., Student teachers’ motivation to become a secondary school teacher in England and Norway. Teacher Development, 3 (3). (1999). DOI:10.1080/13664539900200087.
Kyriacau, C., Coulthard, M. Undergraduate’s views of teaching as a career choice. Journal of Education for Teaching, 26 (2). (2000). DOI:10.1080/02607470050127036.
Lai K.C., Ko, K.W.,&Li, C. (2000). A study of Secondary 6 students’ knowledge of teacher Education and their perception of teaching as a career in Hong Kong. Hong Kong: Office of Planning and Academic Implementation, Institute of Education.
Michalak, J. (2007). Uwarunkowania sukcesów zawodowych nauczycieli. Studium przypadków. Łódź: UŁ.
Michalak-Dawidziuk, J., Wsparcie studentów studiów niestacjonarnych przez ich rodziny i pracodawców w trakcie procesu studiowania – w świetle wyników badań. Edukacja Ustawiczna Dorosłych, 3 (94). (2016).
OECD (2020). Who are the teachers?, Education at a Glance 2020: OECD Indicators. Paris: OECD Publishing. DOI: 10.1787/27f5f9c5-en.
Okoń, W. (2007). Nowy słownik pedagogiczny. Warszawa: Żak.
Ostrowska K. (2004). Motyw. W: E. Różycka (red.), Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku. Warszawa: Żak.
Pintrich, P.R., Schunk, D.H. (2002). Motivation in education, Theory, research and Applications. New Jersey: Merrill Prentice Hall, Upper Saddle River.
Richardson, P.W., Watt H.M.G. I’ve decided to be a teacher’: Influences on career change. Teaching and Teacher Education, 21 (2005).
Rotkiewicz, H. (1991). Wybór zawodu nauczycielskiego. W: J. Nowak (red.), Przemiany zawodu nauczycielskiego. Wrocław ‒ Warszawa ‒ Kraków: Ossolineum.
Scott, J. (eds.2014). Dictionary of Sociology. New York: Oxford University Press.
Schunk, D.H., Usher, E.L. (2019). Social Cognitive Theory and Motivation. W: M.R. Ryan (eds.), The Oxford Handbook of Human Motivation. New York: Oxford University Press.
Stiegelbauer, S. (1992). Why we want to be teachers. New teachers talk about their reasons for Entering the profession, Paper presented at the Annual Meeting of the American Educational Research Association. San Francisco, CA.
Thomson, M.M., Turner, J.E., Nietfeld, J.L. A typological approach to investigate the teaching career decision: Motivation and beliefs about teaching of prospective teacher candidates. Teaching and Teacher Education, 28 (3). (2012). DOI: 10.1016/j.tate.2011.10.007.
Watt, H.M.G., Richardson, P.W. Motivational factors influencing teaching as a career choice, Development and validation of the ‘FIT-choice’ Scale. Journal of Experimental Education, 75 (3). (2007). DOI:10.3200/JEXE.75.3.167-202.
Watt, H.M.G., Richardson, P.W. Motivation, perception and aspirations concerning teaching as a career for different types of beginning teachers. Learning and Instruction, 18 (5) (2008). DOI:10.1016/j.learninstruc.2008.06.002.
Watt, H.M. Richardson, G.P. (2011). Teachers’ profiles of professional engagement and career development in Australia and the U.S. presented at the European Association for Research on Learning and Instruction (EARLI) International Conference, Exeter, UK.
Watt, H.M.G., Richardson, P.W., Klusmann, U., Kunter, M., Beyer, B., Trautwein U., & Baumert J., Motivation for choosing teaching as a career: An international comparison using the using the FIT-choice scale. Teaching and Teacher Education, 28 (6) (2012). DOI: doi.org/10.1016/j.tate.2012.03.003.
Watt, H.M.G., Richardson, P.W. (2017). Global Perspectives on Teacher Motivation. Cambridge: University Press.
Wiłkomirska, A. (2002). Zawodowe i społeczno-polityczne orientacje nauczycieli. Warszawa: Żak.
Yüce, K., Şachin, E.Y., Koçer, Ö., Kana, F. Motivation for choosing teaching as a career :a perspective of pre-service teacher from a Turkish context. Asia Pacific Education Review, 14 (3). (2013). DOI: 10.1007/s12564-013-9258-9.
