Selected personality traits and organizational factors in the work environment and professional burnout among emergency dispatch operators ‒ results of a pilot study
DOI:
https://doi.org/10.34767/SZP.2023.01.16Keywords:
competencies of a modern psychologist, psychology students, mode of study, assessmentAbstract
The phenomenon of occupational burnout, due to its severe consequences at both the individual and organizational levels, is attracting the interest of an increasingly wide range of specialists, not only psychologists but also doctors. This trend is confirmed by the classification of occupational burnout as an occupational syndrome in the 2019 ICD. In view of the aforementioned consequences borne by the development of the phenomenon, many researchers want to determine the risk factors for the development of occupational burnout, so that in the long run, it can be effectively prevented. In this area, opinions are divided. However, two dominant positions are emerging – one that assigns more importance to personal factors, and the other that considers organizational factors more important. Accordingly, the purpose of this study is to verify whether there is, and if so, what is the relationship between personality work determinants and perception of organizational climate and job burnout? In addition, it was decided to verify whether sociodemographic variables such as seniority, gender, education, hobbies, relationship status and having children statistically significantly differentiate the level of job burnout. The pilot study included 100 Emergency Number Operators from four Emergency Notification Centers of varying sizes in terms of the number of employees and located in different parts of Poland. Data obtained from the LBQ, BIP questionnaires and the author’s sociodemographic data questionnaire confirmed the presence of a very large number of statistically significant associations between organizational climate and job burnout and less statistically significant relationships between personality traits and job burnout. In addition, sociodemographic variables were found to slightly significantly differentiate the level of occupational burnout in the study group.
References
Cherniss, C. (1980). Professional burn-out in human service organizations. New York: Praeger.
Cox, T., Ferguson, E. (1991). Individual differences, stress and coping . W: C.L. Cooper, R. Payne (red.), Personality and stress: Individual differences in the stress process. Chichester: Wiley.
Durniat, K. Kwestionariusz Klimatu Organizacyjnego Rosenstiela i Boegela – polska adaptacja i normalizacja. Studia Oeconomica Posnaniensia, 3 (6). (2018).
Fengler, J. (2000). Pomaganie męczy. Wypalenie w pracy zawodowej. Gdańsk: GWP.
Gould, D.D., Watson, S.L., Price, S.R., Valliant, P.M. The relationship between burnout and coping in adult and young offender center correctional officers: An explorary investigation . Psychological Service, 1 (10). (2013).
Hoeksma, J.H., Guy, J.D., Brown, C.K., Brady, J.L. The relationship between psychotherapist burnout and satisfaction with leisure activities. Psychotherapy in Private Practice, 4 (12). (1993).
Jaworowska, A. (2014). LBQ Kwestionariusz Wypalenia Zawodowego. Massimo Santinello. Podręcznik. Polska Normalizacja. Warszawa: PTP.
Jaworska, A., Brzezińska, U. (2014). Bochumski Inwentarz Osobowościowych Wyznaczników Pracy. Podręcznik. Polska Normalizacja. Warszawa: PTP.
Kantas, A., Vassilaki, E. Burnout in Greek teachers: Main findings and validity of the Maslach Burnout Inventory. Work and Stress, 11 (1997).
Kirenko, J., Zubrzycka-Maciąg, T. (2011). Współczesny nauczyciel. Studium wypalenia zawodowego. Lublin: UMCS.
Kliś, M., Kossewska, J. (1998). Cechy osobowości nauczycieli a syndrom wypalenia zawodowego. Psychologia Wychowawcza, 2 (1998).
Krawulska-Ptaszyńska, A. Analiza czynników wypalenia zawodowego u nauczycieli szkół średnich. Przegląd Psychologiczny, 35 (1992).
Lewandowska, A., Litwin, B. Wypalenie zawodowe jako zagrożenie w pracy pielęgniarki. Roczniki Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie, 3 (55). (2009).
Lubrańska, A. Klimat organizacyjny a doświadczanie wypalenia zawodowego. Medycyna Pracy, 6 (62). (2011).
Lubrańska, A. Klimat organizacyjny jako wyznacznik emocjonalnych doświadczeń pracowników. Zarządzanie Zasobami Ludzkimi, 1 (2014).
Mańkowska, B. (2013). Podmiotowe korelaty wypalenia zawodowego pracowników socjalnych miejskich ośrodków pomocy społecznej. W: M. Teodorczyk (red.), Koordynacja na rzecz aktywnej integracji. Widzieć – rozumieć – pomagać. Przykłady rozwiązań stosowanych w codziennej pracy pracownika socjalnego. Warszawa: Instytut Rozwoju Służb Społecznych.
Mańkowska, B. (2015). Podmiotowe i organizacyjne wyznaczniki wypalenia zawodowego pracowników pomocy społecznej. Przegląd Psychologiczny, 1 (58). (2015).
Mańkowska, B. (2016). Wypalenie zawodowe. Źródła, mechanizmy, zapobieganie. Gdańsk: Harmonia Uniwersalis.
Maslach, C. What we learned about bournout and health? Psychol Health, 16 (2011).
Maslach, C. Engagement research: Some thoughts from a burnout perspective. European Journal of Work and Organizational Psychology, 20 (2011).
Maslach, C., Jackson, S. The measurement of experienced burnout. Journal of Occupational Behavior, 2 (1981).
Maslach, C., Leiter, M. (2010). Pokonać wypalenie zawodowe: sześć strategii poprawiania relacji z pracą, przekł. K. Braksal. Warszawa: Wolteres Kluwer.
Maslach, C., Leiter, M. (2022). The Burnout Challenge. Managing People’s Relationships with Their Jobs. London: Harvard University Press.
Maslach, C., Schaufeli, W.B., Leiter, M. Job Burnout. Annual Review of Psychology, 52 (2001).
Mills, L.B., Huebner, E. A Prospective Study of Personality Characteristics, Occupational Stressors, and Burnout Among School Psychology Practitioners. Journal of School Psychology, 1 (36). (1998).
Ogińska-Bulik, N. Wsparcie społeczne jako bufor chroniący menadżerów przed negatywnymi skutkami stresu w pracy. Zeszyty naukowe WSHE w Łodzi. Psychologia Zdrowia, 1 (2004).
Ogińska-Bulik, N. (2006). Stres zawodowy w zawodach usług społecznych. Źródła, konsekwencje, zapobieganie. Warszawa: Difin.
Ogińska-Bulik, N. Perceived job stress, personality traits and burnout syndrome in police officers. Polish Journal of Applied Psychology Volume, 2 (11). (2013).
Piątek, J. (1998). Stres pomaga ludziom w kryzysach. Nowiny Psychologiczne, 1 (1998).
Pines, A.M., Aronson E. (1988). Career burnout: Causes and cures. New York: Free Press.
Pines, A.M. (1996). Couple burnout: Causes and cures. New York: Routledge.
Piotrowski, A. (2010). Stres i wypalenie zawodowe funkcjonariuszy Służby Więziennej. Warszawa: Diffin.
Rosenstiel, L., Bogel, R. (1992). Betriebsklima geht jeden an. Bayerischer Staatsministerium für Arbeit. München: Familie und Sozialordnung.
Rosenstiel, L., Bögel, R. (2003). Betriebsklima und Organisationsklima, Grundlagen der Organisationspsychologie. Basiswissen und Anwendungshinweise, Fünfte Auflage , Stuttgart: Schaffer – PoeschelVerlag.
Santinello, M. (2014). Kwestionariusz Wypalenia Zawodowego Link. Warszawa: PTP.
Schaufeli, W.B., Enzmann, D. (1998). The burnout companion to study and practice. A critical analysis. London: Taylor and Francis.
Sęk, H. (1994). Wypalenie zawodowe u nauczycieli. Społeczne i podmiotowe uwarunkowania. W: J. Brzeziński, L. Witkowski (red.), Edukacja wobec zmiany społecznej. Poznań–Toruń: Edytor.
Sęk, H. (1996). Wypalenie zawodowe – psychologiczne mechanizmy i uwarunkowania. Poznań: Zakład Wydawniczy K. Domke.
Sęk, H. (red.) (2011). Wypalenie zawodowe. Przyczyny i zapobieganie. Warszawa: Wyd. Nauk. PWN.
Sęk, H., Cieślak, R. (2004). Wsparcie społeczne – sposoby definiowania, rodzaje i źródła wsparcia, wybrane koncepcje teoretyczne. W: I. Heszen – Niejodek, H. Sęk (red.), Psychologia zdrowia. Warszawa: Wyd. Nauk. PWN.
Simionato, G.K., Simpson, S.G. Personal risk factors associated with burnout among psychotherapists: A systematic review of the literature. Journal of Clinical Psychology (2018).
Strykowska, M., Trzeciakowska A. (1994). Wsparcie społeczne a satysfakcja z pracy i wypalenie zawodowe się kobiet. Przegląd Psychologiczny, 37 (1994).
Suzuki, E., Saito, E., Tagaya, A, Mihara. R, Maruyama, A., Azuma, T., Sato, C. (2009). Relationship between assertiveness and burnout among nurse managers. Japan Journal of Nursing Science 6(2), s.71-81
Świętochowski, R. (2008). Klimat organizacyjny jako istotna właściwość miejsca pracy.
W: H. Skłodowski (red.), Polskie doradztwo dla młodzieży — idea czy rzeczywistość. Łódź: SWSPiZ.
Terelak, J. F. (2005). Stres organizacyjny. Koncepcje, przyczyny, symptomy i sposoby radzenia sobie. Warszawa: WSM SIG.
Tucholska, S. (2009). Wypalenie zawodowe u nauczycieli. Psychologiczna analiza zjawiska i jego osobowościowych uwarunkowań, wyd. 2 popr. Lublin: KUL.
Wilczek-Rużycka, E. (2014). Wypalenie zawodowe pracowników medycznych. Warszawa: Wolters Kluwer.
Włodarczyk, D., Obacz, W. Perfekcjonizm, wybrane cechy demograficzne i zawodowe jako predyktory wypalenia zawodowego u pielęgniarek pracujących na bloku operacyjnym. Medycyna Pracy, 6 (64). (2013).
Zbyrad, T. (red.). (2008). Wypalenie zawodowe pracowników służb społecznych. Stalowa Wola: KUL.
