Effectiveness of vocational education and training from the perspective of formal and legal changes ‒ analysis of internal factors (part 2)
DOI:
https://doi.org/10.34767/SZP.2021.02.06Keywords:
the 2012 vocational education and training reform, efficiency of the education process, vocational school headteacher, care for graduates, employers, dynamics of formal and legal changesAbstract
The article is a continuation of the considerations on the factors affecting the effectiveness of vocational education and training from the perspective of formal and legal changes. The article presents the results of the analysis of internal factors contributing to the increase in the effectiveness of vocational education and training and to preparing future graduates of vocational schools for entering the labour market. The analysis was made in the context of changes observed in vocational education and training in the years 2012‒2016, with taking into account the reform of the education system introduced on 1 September 2017.
Headteachers of vocational schools have a very important role to play, as they have been entrusted with encouraging employers to cooperate and actively participate in the education process. The headteachers’ resourcefulness, creativity, and innovative style of pedagogical supervision determine to a large extent the success of preparing students for employment in the labour market. Therefore, the method of exercising pedagogical supervision by headmasters forms a key factor affecting changes introduced to the school practice. The dynamics of successive reforms poses a challenge to each headteacher, and in particular to headteachers of vocational schools. Shaping the system of vocational education and training by adopting legal regulations gives raise to the following questions: How do vocational schools take care of preparing their graduates for entering the labour market? To what extent are vocational schools involved in the process of change?
References
Agresti, A. (2018). Statistical Methodos for the Social Sciences, Fifth Edition, Pearson Boston Mass.
Agresti, A. (2002). Categorical data analysis. Second edition. New York: Wiley.
Dylak, S. (2000). Wprowadzenie do konstruowania szkolnych programów nauczania. Warszawa: Wyd. Szkolne PWN.
Falissard, B. (2012). Analysis of Questionnaire Data with R. Boca Raton, FL: CRC Press.
Gerlach, R. Edukacja w warunkach zmian cywilizacyjnych. Przegląd Pedagogiczny, 2 (25). (2014).
Gerlach, R. (2001). Dylematy kształcenia zawodowego w Polsce na tle porównawczym. W: T. Lewowicki, J. Wilsz, I. Ziaziun, N. Nyczkało (red.), Kształcenie zawodowe: Pedagogika i psychologia. Częstochowa-Kijów: WSP.
Hejnicka-Bezwińska, T. (2000). O zmianach w edukacji: konteksty, zagrożenia i możliwości. Bydgoszcz: Akademia Bydgoska.
Jeżowski, A.J. (2018). Przywództwo nauczycieli – przesłanki prawne. W: J. Madalińska-Michalak (red.), Przywództwo nauczycieli. Warszawa: FRSE.
Jeruszka, J. (red.). (2012). Unowocześnianie metod i form kształcenia zawodowego w Polsce. Diagnoza i oczekiwane kierunki zmian. Warszawa: IPiSS.
Kopeć, M. Odpowiedź na interpelację poselską nr 8652 w sprawie zmian w edukacji prowadzących do jej deformacji; 30.01.2017 r. http://www.sejm.gov.pl/Sejm8.nsf/InterpelacjaTresc.xsp? key=6A132548 (31.01.2019).
Kust, I. (2018a). Przygotowanie przyszłego pracownika do rynku pracy w kontekście współpracy pracodawców ze szkołami zawodowymi. W: U. Jeruszka, J. Łaszczyk, B. Marcinkowska, F. Szlosek (red.), Nauka, edukacja, praca: profesorowi Stefanowi Michałowi Kwiatkowskiemu w 70-lecie urodzin. Warszawa: APS.
Kust, I. (2018b). Przygotowanie uczniów szkół zawodowych do rynku pracy w kontekście współczesnych rozwiązań i nowych perspektyw. W: J. Madalińska-Michalak, N. Pikuła (red.), Edukacyjne konteksty współczesności ‒ z myślą o przyszłości. Kraków: Impuls.
Kwiatkowski, S.M. (2018). Kompetencje przyszłości. W: S.M. Kwiatkowski (red.), Kompetencje przyszłości. Warszawa: Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji.
Michalak-Dawidziuk, J. (2018a). Stres w pracy nauczyciela a jego dialogiczne relacje z uczniem. W: U. Jeruszka, J. Łaszczyk, B. Marcinkowska, F. Szlosek (red.), Nauka, edukacja, praca: profesorowi Stefanowi Michałowi Kwiatkowskiemu w 70-lecie urodzin. Warszawa: APS.
Michalak-Dawidziuk, J. (2018b). Awans zawodowy nauczycieli jako proces dynamicznych zmian – współczesna praktyka i perspektywa przyszłości. W: J. Madalińska-Michalak, N. Pikuła (red.), Edukacyjne konteksty współczesności ‒ z myślą o przyszłości. Kraków: Impuls.
Osiecka-Chojnacka, J. Opinia merytoryczna do rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo oświatowe i ustawy o systemie oświaty oraz innych ustaw (druk sejmowy nr 2861) z dn. 11.10.2018 r. Biuro Analiz Sejmowych Kancelarii Sejmu, http://www.sejm.gov.pl/Sejm8.nsf/opinieBAS.xsp?nr=2861 (17.12.2018).
Piekarski, J. (2013). Jakość wiedzy, jakość szkoły – podstawa programowa a rynek pracy. W: I. Kust, J. Michalak-Dawidziuk (red.), Kształcenie i wychowanie dla pracy i rozwoju. Warszawa: Wyższa Szkoła Menedżerska.
Piekarski, J. (2011). Jakość wiedzy pod kontrolą – uwagi na temat „klątwy” ewaluacji biurokratycznej. W: G. Michalski (red.), Ewaluacja a jakość edukacji. Koncepcje ‒ doświadczenia – kierunki praktycznych rozwiązań. Łódź: UŁ.
Potulicka, E., Rutkowiak, J. (2010). Noeoliberalne uwikłania edukacji. Kraków: Impuls.
Puchalski, T. (1969). Statystyka. Wykład podstawowych zagadnień z ćwiczeniami. Warszawa: PWN.
Rusinek, B. Kształcenie zawodowe wczoraj i dziś. Kwartalnik Edukacyjny, 2 (93). (2018).
Secondary Vocational Education International Experience. Final Report. 2015.World Bank Group. New Delhi, http://documents.worldbank.org/curated/en/470241468000264353/pdf/103893-WP-P145371-PUBLIC-Vocational-Education-Report-Final.pdf (20.12.2018).
Reforma kształcenia zawodowego w Polsce – 4 grudnia 2012 r. zakładane cele i oczekiwane rezultaty, Ministerstwo Edukacji Narodowej, Departament Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego, https://www.google.com/search?q=Reforma+kszta%C5%82cenia+zawodowego+w+Polsce+%E2%80%934+grudnia+2012+r.zak%C5%82adane+cele+i+oczekiwane+rezultaty&ie=utf-8&oe=utf-8 (20.12.2018).
Szlosek, F. Współczesne problemy kształcenia zawodowego w Polsce. Meritum, 1 (44). (2017).
Symela, K. Zintegrowany System Kwalifikacji – implikacje dla szkolnictwa zawodowego oraz doskonalenia nauczycieli. Meritum, 1 (44). (2017).
Wiłkomirska, A. (2018). Sekularyzacja tradycyjnej myśli społecznej dotyczącej pojęcia zmiany (z teorii nauk bliskich pedagogice). W: K. Marzec-Holka, A. Radziewicz-Winnicki, A. Wiłkomirska (red.), Nauki społeczne wobec zmiany – alternatywa scalania (inspiracje dla współczesnej pedagogiki). Warszawa: UW.
