Efektywność procesu kształcenia zawodowego z perspektywy zmian formalnoprawnych ‒ analiza czynników wewnętrznych (część II)
DOI:
https://doi.org/10.34767/SZP.2021.02.06Słowa kluczowe:
reforma kształcenia zawodowego z 2012 r., efektywność procesu kształcenia, dyrektor szkoły zawodowej, troska o absolwentów, pracodawcy, dynamika zmian formalnoprawnychAbstrakt
Artykuł jest kontynuacją rozważań na temat uwarunkowań efektywności procesu kształcenia zawodowego z perspektywy zmian formalnoprawnych. W artykule przedstawiono analizę wyników badań dotyczących czynników wewnętrznych, mających wpływ na zwiększenie efektywności kształcenia w zawodach oraz przygotowania absolwentów szkół zawodowych do rynku pracy. Analizę wykonano w kontekście przemian w edukacji zawodowej w latach 2012–2016 z uwzględnieniem wdrażanej od 1 września 2017 roku reformy systemu oświaty.
W szczególnej sytuacji są dyrektorzy szkół zawodowych, którzy mają dodatkowe zadania wynikające z pozyskiwania do procesu kształcenia i współpracy pracodawców. Od przedsiębiorczości, kreatywności, innowacyjności i stylu sprawowania nadzoru pedagogicznego przez dyrektora szkoły zależy w dużej mierze powodzenie, efektywność i skuteczność przygotowania ucznia do zatrudnienia na rynku pracy. Sposób sprawowania nadzoru pedagogicznego przez dyrektora szkoły jest kluczowym elementem wprowadzanych zmian do praktyki szkolnej. Dynamika pojawiania się kolejnych reform jest wyzwaniem dla każdego dyrektora, a w szczególności dyrektora szkoły zawodowej. Modelowanie systemu kształcenia zawodowego przez regulacje prawne skłania do kolejnego pytania: Jak szkoły zawodowe troszczą się o losy absolwentów w przygotowaniu ich do rynku pracy? Do jakiego stopnia szkoły zawodowe angażują się w proces zmian?
Bibliografia
Agresti, A. (2018). Statistical Methodos for the Social Sciences, Fifth Edition, Pearson Boston Mass.
Agresti, A. (2002). Categorical data analysis. Second edition. New York: Wiley.
Dylak, S. (2000). Wprowadzenie do konstruowania szkolnych programów nauczania. Warszawa: Wyd. Szkolne PWN.
Falissard, B. (2012). Analysis of Questionnaire Data with R. Boca Raton, FL: CRC Press.
Gerlach, R. Edukacja w warunkach zmian cywilizacyjnych. Przegląd Pedagogiczny, 2 (25). (2014).
Gerlach, R. (2001). Dylematy kształcenia zawodowego w Polsce na tle porównawczym. W: T. Lewowicki, J. Wilsz, I. Ziaziun, N. Nyczkało (red.), Kształcenie zawodowe: Pedagogika i psychologia. Częstochowa-Kijów: WSP.
Hejnicka-Bezwińska, T. (2000). O zmianach w edukacji: konteksty, zagrożenia i możliwości. Bydgoszcz: Akademia Bydgoska.
Jeżowski, A.J. (2018). Przywództwo nauczycieli – przesłanki prawne. W: J. Madalińska-Michalak (red.), Przywództwo nauczycieli. Warszawa: FRSE.
Jeruszka, J. (red.). (2012). Unowocześnianie metod i form kształcenia zawodowego w Polsce. Diagnoza i oczekiwane kierunki zmian. Warszawa: IPiSS.
Kopeć, M. Odpowiedź na interpelację poselską nr 8652 w sprawie zmian w edukacji prowadzących do jej deformacji; 30.01.2017 r. http://www.sejm.gov.pl/Sejm8.nsf/InterpelacjaTresc.xsp? key=6A132548 (31.01.2019).
Kust, I. (2018a). Przygotowanie przyszłego pracownika do rynku pracy w kontekście współpracy pracodawców ze szkołami zawodowymi. W: U. Jeruszka, J. Łaszczyk, B. Marcinkowska, F. Szlosek (red.), Nauka, edukacja, praca: profesorowi Stefanowi Michałowi Kwiatkowskiemu w 70-lecie urodzin. Warszawa: APS.
Kust, I. (2018b). Przygotowanie uczniów szkół zawodowych do rynku pracy w kontekście współczesnych rozwiązań i nowych perspektyw. W: J. Madalińska-Michalak, N. Pikuła (red.), Edukacyjne konteksty współczesności ‒ z myślą o przyszłości. Kraków: Impuls.
Kwiatkowski, S.M. (2018). Kompetencje przyszłości. W: S.M. Kwiatkowski (red.), Kompetencje przyszłości. Warszawa: Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji.
Michalak-Dawidziuk, J. (2018a). Stres w pracy nauczyciela a jego dialogiczne relacje z uczniem. W: U. Jeruszka, J. Łaszczyk, B. Marcinkowska, F. Szlosek (red.), Nauka, edukacja, praca: profesorowi Stefanowi Michałowi Kwiatkowskiemu w 70-lecie urodzin. Warszawa: APS.
Michalak-Dawidziuk, J. (2018b). Awans zawodowy nauczycieli jako proces dynamicznych zmian – współczesna praktyka i perspektywa przyszłości. W: J. Madalińska-Michalak, N. Pikuła (red.), Edukacyjne konteksty współczesności ‒ z myślą o przyszłości. Kraków: Impuls.
Osiecka-Chojnacka, J. Opinia merytoryczna do rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo oświatowe i ustawy o systemie oświaty oraz innych ustaw (druk sejmowy nr 2861) z dn. 11.10.2018 r. Biuro Analiz Sejmowych Kancelarii Sejmu, http://www.sejm.gov.pl/Sejm8.nsf/opinieBAS.xsp?nr=2861 (17.12.2018).
Piekarski, J. (2013). Jakość wiedzy, jakość szkoły – podstawa programowa a rynek pracy. W: I. Kust, J. Michalak-Dawidziuk (red.), Kształcenie i wychowanie dla pracy i rozwoju. Warszawa: Wyższa Szkoła Menedżerska.
Piekarski, J. (2011). Jakość wiedzy pod kontrolą – uwagi na temat „klątwy” ewaluacji biurokratycznej. W: G. Michalski (red.), Ewaluacja a jakość edukacji. Koncepcje ‒ doświadczenia – kierunki praktycznych rozwiązań. Łódź: UŁ.
Potulicka, E., Rutkowiak, J. (2010). Noeoliberalne uwikłania edukacji. Kraków: Impuls.
Puchalski, T. (1969). Statystyka. Wykład podstawowych zagadnień z ćwiczeniami. Warszawa: PWN.
Rusinek, B. Kształcenie zawodowe wczoraj i dziś. Kwartalnik Edukacyjny, 2 (93). (2018).
Secondary Vocational Education International Experience. Final Report. 2015.World Bank Group. New Delhi, http://documents.worldbank.org/curated/en/470241468000264353/pdf/103893-WP-P145371-PUBLIC-Vocational-Education-Report-Final.pdf (20.12.2018).
Reforma kształcenia zawodowego w Polsce – 4 grudnia 2012 r. zakładane cele i oczekiwane rezultaty, Ministerstwo Edukacji Narodowej, Departament Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego, https://www.google.com/search?q=Reforma+kszta%C5%82cenia+zawodowego+w+Polsce+%E2%80%934+grudnia+2012+r.zak%C5%82adane+cele+i+oczekiwane+rezultaty&ie=utf-8&oe=utf-8 (20.12.2018).
Szlosek, F. Współczesne problemy kształcenia zawodowego w Polsce. Meritum, 1 (44). (2017).
Symela, K. Zintegrowany System Kwalifikacji – implikacje dla szkolnictwa zawodowego oraz doskonalenia nauczycieli. Meritum, 1 (44). (2017).
Wiłkomirska, A. (2018). Sekularyzacja tradycyjnej myśli społecznej dotyczącej pojęcia zmiany (z teorii nauk bliskich pedagogice). W: K. Marzec-Holka, A. Radziewicz-Winnicki, A. Wiłkomirska (red.), Nauki społeczne wobec zmiany – alternatywa scalania (inspiracje dla współczesnej pedagogiki). Warszawa: UW.
