Radzenie sobie ze stresem pracowników instytucji kultury
DOI:
https://doi.org/10.34767/SZP.2020.01.20Słowa kluczowe:
stres zawodowy, radzenie sobie ze stresem, pracownik instytucji kulturyAbstrakt
Podjęte w artykule rozważania teoretyczno-empiryczne dotyczą radzenia sobie przez pracowników instytucji kultury z problemami zawodowymi i mają na celu zdiagnozowanie zależności między stosowanymi przez nich stylami radzenia sobie ze stresem w miejscu pracy a ich cechami społeczno-zawodowymi. W części teoretycznej artykuł zawiera zwięzłe omówienie problematyki związanej ze stresem zawodowym oraz próbę definicji pojęć „instytucja kultury” oraz „pracownik instytucji kultury”. W części empirycznej zaprezentowano wyniki badań własnych oraz wnioski. Określenie sposobów radzenia sobie ze stresem wydaje się ważne ze względu na skuteczność wykonywanej pracy i może stanowić podstawę do formułowania wskazań dla praktyki zawodowej.
Bibliografia
Carver C.S., Scheier M.F., & Weintraub J.K., Assessing coping strategies: A theoretically based approach, “Journal of Personality and Social Psychology” 1989, no. 56(2).
(GUS) Główny Urząd Statystyczny, (https://stat.gov.pl/metainformacje/slownik-pojec/pojecia-stosowane-w-statystyce-publicznej/128,pojecie.html, dostęp 23.10.2019).
Folkman S., & Lazarus, R.S., Coping as a mediator of emotion, “Journal of Personality and Social Psychology” 1988, no. 54.
Hesszen-Niejodek I., Stres i radzenie sobie – główne kontrowersje, [w:] eadem, Z. Ratajczak (red.), Człowiek w sytuacji stresu. Problemy teoretyczne i metodologiczne, UŚ, Katowice 2000.
Hesszen-Niejodek I., Teoria stresu psychologicznego i radzenia sobie, [w:] J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki, t. III, Jednostka w społeczeństwie i elementy psychologii stosowanej, GWP, Gdańsk 2005.
Holahan C.J., Moos R.H. and Schaefer J.A., Coping, Stress Resistance, and Growth: Conceptualizing Adaptive Functioning, [w:] M. Zeider, N. Endler (red.), Handbook of Coping: Theory, Research, Applications, John Wiley & Sons, New York 1996.
Kaczmarska A., Curyło-Sikora P., Problematyka stresu – przegląd koncepcji, „Hygeia Public Health” 2016, no. 51(4).
Kubinowski D., Animacja w instytucjonalnej działalności kulturalnej, [w:] idem, U. Lewartowicz (red.), Animacja kultury w perspektywie pedagogicznej. Studia i szkice, Impuls, Kraków 2018.
Lazarus R.S., Paradygmat stresu i radzenia sobie, „Nowiny Psychologiczne” 1986, nr 3–4.
Łosiak W., Psychologia stresu, WAiP, Warszawa 2008.
Maslach C., Leiter M.P., Prawda o wypaleniu zawodowym, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 2011.
NIOSH – The National Institute for Occupational Safety and Health, Stress at work, Publication Number 99–101, https://www.cdc.gov/niosh/docs/99–101/default.html, (24.11.2019).
Niżnik J., Symbole i adaptacja kulturowa, Centralny Ośrodek Metodyki Upowszechniania Kultury, Warszawa 1985.
Sęk H., Potoczna wiedza o stresie a naukowe koncepcje stresu i radzenia sobie, [w:] I. Heszen-Niejodek (red.), Teoretyczne i kliniczne problemy radzenia sobie ze stresem, Stowarzyszenie Psychologia i Architektura, Poznań 2002.
Sygit-Kowalska E., Radzenie sobie ze stresem jako zachowanie prozdrowotne – perspektywa psychologiczna, „Hygeia Public Health” 2014, no. 49(2).
Szczepaniak P., Strelau J., Wrześniewski K., Diagnoza stylów radzenia sobie ze stresem za pomocą polskiej wersji kwestionariusza CISS Endlera i Parkera, „Przegląd Psychologiczny” 1996, t. 39, nr 1.
Terelak J.F., Człowiek i stres, Branta, Bydgoszcz 2008.
Terelak J.F., Stres organizacyjny, WSM, Warszawa 2005.
Tucholska S., Wypalenie zawodowe u nauczycieli, KUL, Lublin 2003.
Ustawa z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, Dz.U. 1991 r. Nr 114, poz. 493.
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy, Dz.U. 1974 r. Nr 24, poz. 141.
Wrześniewski K., Style a strategie radzenia sobie ze stresem. Problemy pomiaru, [w:] I. Heszen-Niejodek, Z. Ratajczak (red.), Człowiek w sytuacji stresu. Problemy teoretyczne i metodologiczne, UŚ, Katowice 2000.
