Mobilność zawodowa nauczycieli oraz edukacyjno-zawodowa uczniów w Polsce
DOI:
https://doi.org/10.34767/SZP.2022.02.10Słowa kluczowe:
mobilność zawodowa nauczycieli, mobilność edukacyjno-zawodowa uczniów, psychologiczne aspekty mobilności, determinanty mobilności zawodowej, programy wspierające mobilność zawodowąAbstrakt
W artykule przedstawiono teoretyczne i praktyczne aspekty mobilności zawodowej nauczycieli oraz mobilności edukacyjno-zawodowej uczniów w Polsce. Opisując teoretyczne aspekty zwrócono uwagę na dwa rodzaje ruchliwości społecznej: ruchliwość horyzontalną oraz ruchliwość wertykalną. Ujęto niektóre psychologiczne następstwa mobilności zawodowej, między innymi poczucie relatywnej deprawacji i względnej satysfakcji. Zwrócono także uwagę na czynniki ekonomiczne, polityczne oraz technologiczne, które determinują mobilność zawodową. Praktyczne aspekty mobilności przedstawiono w kilku płaszczyznach. W płaszczyźnie transnarodowej mobilności nauczycieli opisano zarysowujące się tendencje danego zjawiska. W płaszczyźnie mobilności polskich nauczycieli zwrócono uwagę na mobilność w kontekście awansu zawodowego. W płaszczyźnie mobilności edukacyjno-zawodowej polskiej młodzieży zaprezentowano niektóre programy unijne oraz rządowe, które wspierały zarówno mobilność uczniów, jak i mobilność kadry pedagogicznej.
Bibliografia
Barański, A., Szymańska, M., Rozwadowska-Skrzeczyńska, J. (2014). Karta Nauczyciela: komentarz. Warszawa: Wolters Kluwer.
Czym jest eTwinning za: https://etwinning.pl/czym-jest-etwinning/ (15.11.2021).
Dąbrowska-Resiak, J., Jeżowski, M., Pachocki, M. (2018). Mobilność edukacyjna sposobem na rozwijanie kompetencji potrzebnych na rynku pracy. W: S.M. Kwiatkowski (red.), Kompetencje przyszłości. Warszawa: FRSE.
Domański, H. (2004). O ruchliwości społecznej w Polsce. Warszawa: IFIS PAN.
Duda, W. (2018). Mobilność edukacyjno-zawodowa uczniów szkół zawodowych. Warszawa: Ośrodek Rozwoju Edukacji.
European Commission/EACEA/Eurydice (2021). Teachers in Europe: Careers, Development and Well-being. Eurydice report. Luxembourg: Publications Office of the European Union.
Firlit-Fesnak, G. (2016). Ewolucja procesów migracyjnych i polityki imigracyjnej w Wielkiej Brytanii. W: G. Firlit-Fesnak, Ł. Łotocki, P.W. Zawadzki (red.), Europejskie polityki imigracyjne. Stare dylematy, nowe wyzwania. Warszawa: ASPRA-JR.
Furmanek, W. (2010). Edukacja a przemiany cywilizacyjne. Rzeszów: Wyd. Oświatowe.
Gęsicki, J. (2002). Przemiany w edukacji. W: M. Marody (red.), Wymiary życia społecznego. Polska na przełomie XX i XXI wieku. Warszawa: Scholar.
Godlewska-Szyrkowa, J. (2016). Unia Europejska wobec kryzysu uchodźczego. W: G. Firlit-Fesnak, Ł. Łotocki, P.W. Zawadzki (red.), Europejskie polityki imigracyjne. Stare dylematy, nowe wyzwania. Warszawa: ASPRA-JR.
Hnatiuk, M. Qualitative and quantitative changes of upper secondary education in Poland. Poriwnialna profesijna pedahohika / Comparative Professional Pedagogy, 6 (2). (2016).
Hnatiuk, M. Czynniki polityczno-ekonomiczne a edukacja przedszkolna w Polsce i Ukrainie. Scientific Journal ScienceRise: Pedagogical Education, 4 (12). (2017).
Hrynewycz, L.M. (2015). Praktyka zastosuwannia Zakonu Ukrajiny „Pro profesijno-technicznu oswitu”: finansowe zabezpeczennia nawczalnych zakladiw i ustanow: materiały wyjizdnoho zasidannia Komitetu Werchownoji Rady Ukrajiny z pytań nauky i oswity 12 lutoho 2014 roku. Kijów: Parlamentśkie Wydawnyctwo.
Jaroszewska, E. (2016). Niemcy jako kraj docelowy. Polityka imigracyjna RFN oraz skala i struktura napływu cudzoziemców. W: G. Firlit-Fesnak, Ł. Łotocki, P.W. Zawadzki (red.), Europejskie polityki imigracyjne. Stare dylematy, nowe wyzwania. Warszawa: ASPRA-JR.
Komisja Europejska/EACEA/Eurydice. (2015). The Teaching Profession in Europe: Practices, Perceptions, and Policies. (Zawód nauczyciela w Europie: polityka, praktyka i odbiór społeczny). Raport Eurydice. Luksemburg: Urząd Publikacji Unii Europejskiej.
Krüger, H-H. (2007). Metody badań w pedagogice, przeł. D. Sztobryn. Gdańsk: GWP.
Łobocki, M. (2004). Wprowadzenie do metodologii badań pedagogicznych. Kraków: Impuls.
Łotocki, Ł. (2016). Imigracja i polityka imigracyjna na Półwyspie Apenińskim. W: G. Firlit-Fesnak, Ł. Łotocki, P.W. Zawadzki (red.), Europejskie polityki imigracyjne. Stare dylematy, nowe wyzwania. Warszawa: ASPRA-JR.
Maszke, A.W. (2008). Metody i techniki badań pedagogicznych. Rzeszów: UR.
Morawicz, I., Przemieniecka, J., Wojciechowska, D. (2018). Mapa projektów. Przykłady dobrych praktyk w projektach mobilności kadry edukacji szkolnej. Warszawa: Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji.
Niedźwiedzki, D. (2010). Migracje i tożsamość. Od teorii do analizy przypadku. Kraków: NOMOS.
Niemiec, J. (2011). Szczególne znaczenie badań porównawczych dla pedagogiki. W: F. Szlosek (red.), Badanie. Dojrzewanie. Rozwój (na drodze do doktoratu). Wybrane aspekty badań komparatystycznych: założenia metodologiczne i analizy porównawcze. Warszawa - Radom: ITeE–PIB.
Nyczkało, N.G., Szlosek, F. (2008). Kształcenie zawodowe w Polsce i Ukrainie – na tle przemian. Warszawa – Radom: ITeE–PIB.
Okólski, M., Fihel, A. (2012). Demografia. Współczesne zjawiska i teorie. Warszawa: Scholar.
Osmańska-Furmanek, W., Furmanek, M. (2003). Edukacja techniczna a cywilizacja informacyjna. W: M. Jakowicka, K. Uździcki (red.), Edukacja ogólnotechniczna na przełomie XX i XXI wieku. Kraków: Impuls.
Pieter, J. (1967). Ogólna metodologia pracy naukowej. Wrocław – Warszawa – Kraków: Ossolineum–PAN.
Pilch, T., Bauman T. (2001). Zasady badań pedagogicznych. Strategie ilościowe i jakościowe. Warszawa: Żak.
Rada Unii Europejskiej (2009). Konkluzje Rady z dnia 12 maja 2009 r. w sprawie strategicznych ram europejskiej współpracy w dziedzinie kształcenia i szkolenia (Dz.U. C 119 z 28.05.2009).
Rada Unii Europejskiej (2022). Konkluzje Rady w sprawie zwiększenia mobilności nauczycieli i trenerów, zwłaszcza mobilności europejskiej, w toku ich kształcenia i doskonalenia zawodowego, https://www.prawo.pl/akty/dz-u-ue-c-2022-167-2,69563699.html
Remer, T. (1980). Niektóre aspekty psychologiczne struktury i ruchliwości społecznej. Wrocław: Ossolineum.
Rubacha, K. (2008). Metodologia badań nad edukacją. Warszawa: WAiP.
Sassen, S. (2007). Globalizacja. Eseje o nowej mobilności ludzi i pieniędzy. Kraków: UJ.
Sawiński, Z., Domański, H. (1986). Wymiary struktury społecznej. Analiza porównawcza. Wrocław: PAN.
Sielatycki, M. (2000). Europejski wymiar nauczania w polskich szkołach. W: S. Bednarek (red.), Edukacja europejska w zreformowanej szkole. Wrocław: DTSK Silesia.
Sorokin, P. (1959) [1927]. Social and Cultural Mobility. New York: The Free Press.
Suchar, M. (2010). Modele karier. Przewidywanie kolejnego kroku. Warszawa: C.H. Beck.
Urry, J. (2009). Socjologia mobilności. Warszawa: Wyd. Nauk. PWN.
Ustawa z 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz.U. z 2017, poz. 59).
Zawadzki, P.W. (2016). Szwedzka polityka imigracyjna. W: G. Firlit-Fesnak, Ł. Łotocki, P.W. Zawadzki (red.), Europejskie polityki imigracyjne. Stare dylematy, nowe wyzwania. Warszawa: ASPRA-JR.
Żołędowski, C. (2016). Rozstanie z wielokulturowością. Ewolucja holenderskiej polityki wobec imigrantów. W: G. Firlit-Fesnak, Ł. Łotocki, P.W. Zawadzki (red.), Europejskie polityki imigracyjne. Stare dylematy, nowe wyzwania. Warszawa: ASPRA-JR.
