Wokół niektórych dylematów aksjologicznych procesu wychowania w pracy zawodowej nauczycieli

Abstrakt

Proces wychowania jako jeden z wielu procesów, w których uczestniczy człowiek, stanowi przedmiot rozważań przedstawicieli dyscyplin naukowych, takich jak: filozofia, psychologia, socjologia i pedagogika. Szczególne miejsce w eksploracjach naukowych proces ten zajmuje w subdyscyplinie pedagogiki, którą określa się mianem teorii wychowania. Podejmuje ona wiele istotnych kwestii z nim związanych, m.in.: jego pojmowania, ujęć treściowo-zakresowych, właściwości, płaszczyzn, struktury, w tym również miejsca i roli wartości w tym procesie, wśród których najczęściej wymienia się wartości moralne. Stąd też niejednokrotnie wskazuje się na aksjologiczny charakter procesu wychowania. Tymczasem pluralizm, jaki dostrzec można w obrębie świata wartości skutkuje tym, że mamy do czynienia z dylematami aksjologicznymi, w jakie uwikłany jest ten proces, tym samym nauczyciel, będący jednym z jego głównych organizatorów i realizatorów, stojący przed trudnym wyborem takich, a nie innych wartości, które manifestują się w jego pracy zawodowej. Celem niniejszego artykułu jest próba wskazania na niektóre z tych dylematów, oparta na analizie literatury przedmiotu, co może być przyczynkiem do dalszych rozważań skoncentrowanych wokół aksjologicznego ujęcia procesu wychowania w aktywności zawodowej nauczycieli, wzbogacając tym samym dotychczasowe przemyślenia o rudymentarne kwestie związane z wychowaniem człowieka, które nie może być pozbawione swojego odniesienia do świata wartości.