Rola i zadania nauczyciela we współczesnej przestrzeni edukacyjnej
DOI:
https://doi.org/10.34767/SZP.2021.01.03Słowa kluczowe:
nauczyciel, zawód nauczyciela, rola nauczyciela, zadania nauczyciela, edukacja, przestrzeń edukacyjna, nauka zdalna, zmiana, pandemiaAbstrakt
Niejednokrotnie słyszymy, jak ważna i doniosła jest rola nauczyciela oraz zadania, które wypełnia podczas procesu nauczania. Zawód nauczyciela jest bardzo ważny, ponieważ bierze on udział w przygotowaniu poszczególnych jednostek do życia w społeczeństwie. Zmiany we współczesnym szkolnictwie oraz ich tempo stawiają wiele wyzwań przed nauczycielem. Modyfikacji ulega postrzeganie roli i funkcji zawodowej nauczyciela biorącego udział w licznych przeobrażeniach. Jedną z rewolucji w obszarze oświaty było wprowadzenie z przyczyn pandemicznych nauczania zdalnego, które zmieniło oblicze oświaty. Jednakże nie należy zapominać o tym, że szkoła i nauczyciel to nadal dwa najważniejsze filary szeroko pojętej przestrzeni edukacyjnej. Dlatego też ciągłe wyzwania w zmieniającym się świecie przenoszą się na rolę i zadania nauczyciela, który ‒ jako niejedyny podmiot edukacyjny w rzeczywistości szkolnej ‒ musi je również podejmować. Od tego, jak będzie kreowała się funkcja i pozycja zawodowa nauczyciela, zależeć będzie przyszłość nowych pokoleń polskiej młodzieży.
Bibliografia
Badanie zdalnej edukacji podczas pandemii, Digital Center, https://centrumcyfrowe.pl/edukacja-zdalna/ (18.05.2021).
Banach, Cz. (2007). Nauczyciel W: D. Adamczyk (red.), Encyklopedia Pedagogiczna XXI wieku, T. 6 (Su – U) t. VI. Warszawa: Żak.
Banach, Cz. (2005). Pedeutologia W: K. Ablewicz (red.), Encyklopedia Pedagogiczna XXI wieku, t. IV. Warszawa: Żak.
Bauman, Z. (1994). Dwa szkice o ponowoczesnej moralności. Warszawa: Instytut Kultury.
Bauman, Z. (2003). Razem osobno. Kraków: Wyd. Literackie.
Buchner, A., Majchrzak, M., Wierzbicka, M. Study of remote education during a pandemic. Taken on June, 4 (2020), https:// centrumcyfrowe.pl/edukacja-zdalna/ (18.05.2021).
Denek, K. (2005). Ku dobrej edukacji. Toruń–Leszno: Akapit.
Duraj-Nowakowa, K. (2000). Systematologiczne inspiracje pedeutologii. Kraków: Impuls.
Edukacja narodowym priorytetem. Raport o stanie i kierunkach rozwoju edukacji narodowej w Polsce Rrzeczypospolitej Ludowej (1989), Rada Ministrów, Komitet Ekspertów do spraw Edukacji Narodowej. Warszawa: PWN.
Famuła-Jurczak, A. (2005). Obraz nauczyciela widziany z perspektywy gimnazjalistów. W: P. Waśko, M. Wrońska, A. Zduniak (red.), Polski system edukacji po reformie 1999 roku. Poznań ‒ Warszawa: Elipsa.
Filipiak, E. (2004). Nauczyciel wobec wyzwań i zagrożeń edukacji XX wieku. W: J. Lewowicki, M. Szymański (red.), Nauki pedagogiczne w Polsce: dokonania, problemy, współczesne zadania, perspektywy. Kraków: AP.
Hamer, H. (1994). Klucz do efektywności nauczania. Warszawa: Veda.
Jaskulska, S. Kształcenie na odległość i prawa dziecka – nowe wymiary wykluczenia. Edukacja elementarna w teorii i praktyce, 2020 (w druku).
Jaskulska, S., Postawy nauczycieli w zakresie nauczania na odległość podczas pandemii COVID-19. Studia Edukacyjne, 57 (2020). Poznań: UAM.
Kaczor, S. (2000). Kształcenie nauczycieli do realizacji celów nauczania i wychowania. W: F. Szlosek (red.), Kształcenie nauczycieli a reforma systemu edukacji w Polsce. Radom: ITE.
Klimek, L. Kompetencje diagnostyczne nauczyciela w kontekście pomocy psychologiczno-pedagogicznej w szkole. Lubelski Rocznik Pedagogiczny, XXXV (2016).
Krawcewicz, S. (1987). Rozważania nad etyką zawodu nauczyciela. Warszawa: IWZZ.
Kwiatkowska, H. (2008). Pedeutologia. Warszawa: WAiP.
Kwieciński, Z. (1992). Socjologia edukacji. Toruń: Edytor.
Lewowicki, T. (1997). Przemiany oświaty. Szkice o ideałach i praktyce edukacyjnej. Warszawa: Żak.
Lipski, J.J, Mr. Mel. Tygodnik Powszechny, 36 (2011).
Łukasik, J.M. (2013). Doświadczenie życia codziennego. Narracje nauczycieli na przełomie życia. Kraków: Impuls.
Łukasik, J.M. (2015). Kształcenie refleksyjnego nauczyciela poprzez wydarzenia krytyczne. W: S. Kowal, M. Mądry-Kupiec (red.), Przygotowanie do wykonywania zawodu nauczyciela: w stronę edukacji spersonalizowanej. Wyd. Internet. E-bookowo.
Kowal S., Mądry-Kupiec M. (red.), Przygotowanie do wykonywania zawodu nauczyciela: w stronę edukacji spersonalizowanej. Wyd. Internet. E-bookowo.
Nowak-Dziemianowicz, M. (2001). Oblicza nauczyciela. Oblicza szkoły. Toruń: Adam Marszałek.
Madalińska-Michalak, J. (2019). Innowacje społeczne w dziedzinie edukacji. W: Projekty z MOCĄ. Innowacje społeczne i mobilność transnarodowa. Podsumowanie projektów PO WER.Warszawa: Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji.
Madalińska-Michalak, J. Nauczyciele zdalnej edukacji i innowacyjnych zachowań. Forum Edukacyjne, t. 32, 2 (64). (2020).
Panev, V., Barakoska, A. Potrzeba wzmocnienia kompetencji pedagogicznych w nauczaniu z perspektywy nauczycieli języka angielskiego. International Journal of Cognitive Research in Science, Engineering and Education, 1 (3). (2015).
Plebańska, M., Szyller, A., Sieńczewska, M. (2020). Edukacja zdalna w czasach COVID-19. Raport z badania. Warszawa: UW.
Plewka, Cz. (2019). Uwarunkowania zawodowego rozwoju nauczycieli. Warszawa: IBE.
Prucha, J., Pedeutologia. (2006). W: B. Sliwierski, Pedagogika. Tom II. Pedagogika wobec edukacji, polityki oświatowej i badań naukowych. Gdańsk: GWP.
Ptaszek, G., Stunża, G.D., Pyżalski, J., Dębski, M., Bigaj, M. (2020). Edukacja na odległość: co się stało z uczniami, ich rodzicami i nauczycielami? Gdańsk: GWP.
Pyżalski, J. (red.). (2020). Edukacja w czasach pandemii COVID-19. Z dystansem do tego, co obecnie robimy jako nauczyciele. Warszawa, https://zdalnie.edu-akcja.pl (18.05.2021).
Pyżalski, J., Poleszak, W. (2020). Relacje przede wszystkim – nawet jeśli tylko teraz zapośredniczone. W: J. Pyżalski (red.), Edukacja w czasach pandemii COVID-19. Z dystansem do tego, co obecnie robimy jako nauczyciele. Warszawa: EduAkcja.
Strykowski, W. Kompetencje współczesnego nauczyciela. Neodidagmata, 27/28 (2005).
Szempruch, J. (2012). Nauczyciel w warunkach zmiany społecznej i edukacyjnej. Kraków: Impuls.
Szempruch, J. (2013). Pedeutologia, Studium teoretyczno – pragamatyczne Pedautology. Kraków: Impuls.
Szymański, M. (1996). Selekcyjna funkcja szkolnictwa a struktura społeczna. Warszawa: IBE.
Szymański, M.J. (2002). Kryzys i zmiana. Kraków: AP.
Szymański, M.J. (2014). Problemy wychowawcze współczesności. Kraków: Impuls.
Tomaszewska, A. (2009). Nauczyciel na miarę XXI wieku. W: E. Przygońska, I. Chmielewska (red.). Nauczyciele wobec wyzwań współczesności. Doświadczenia – badania – koncepcje. Łódź: WSHE.
Zarzecki, L. (2008). Wybrane problemy dydaktyki ogólnej. Jelenia Góra: Filia Politechniki Wrocławskiej.
