Doradztwo zawodowe u progu zmian
DOI:
https://doi.org/10.34767/SZP.2020.01.07Słowa kluczowe:
doradztwo i poradnictwo zawodowe, młodzież, decyzje edukacyjno-zawodowe, prekariatAbstrakt
Doradztwo zawodowe jako forma działania społecznego i pomocy nie jest wolne od instytucjonalnych uwikłań. Realizowane na podstawie centralnej polityki państwa może stanowić wsparcie jednostek w osiąganiu dojrzałości w wyborach edukacyjno-zawodowych bądź przeciwnie – biernie sprzyjać ich infantylizacji. Decyzje oparte na racjonalnych przesłankach i autotelicznych wartościach mogą zapobiegać problemom związanym z budowaniem tożsamości zawodowej, dobrostanem psychicznym, a także tranzycją na rynek pracy. W tym kontekście niewystarczające od lat wsparcie psychologiczno‑pedagogiczne młodzieży jest wyrazem niewydolności instytucji centralnych i samorządowych w tym zakresie. Konsekwencje dotyczące nieprzemyślanych i nieracjonalnych wyborów edukacyjnych i zawodowych ponosi młodzież. Celem niniejszego tekstu jest analiza sytuacji doradztwa zawodowego w latach 2016–2017, czyli w okresie poprzedzającym reformę.
Bibliografia
Bańka A., Zawodoznastwo. Doradztwo Zawodowe. Pośrednictwo pracy, Print-B, Poznań 1995.
Beck U, Społeczeństwo ryzyka. W drodze do innej rzeczywistości, Scholar, Warszawa 2004.
Borkowski T., Dylematy cywilizacyjne społeczeństwa polskiego w świetle teorii pól wolności, [w:] J. Mucha (red.), Społeczeństwo polskie u progu przemian, Ossolineum, Kraków 1991.
Botkin J., Elmandjra M., Malitza M., Uczyć się bez granic. Jak zewrzeć „lukę ludzką”. Raport Klubu Rzymskiego, PWN, Warszawa 1982.
Castells M., Społeczeństwo sieci, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 2007.
Castells M., Władza komunikacji, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 2013.
Chomsky N., Szkoła wolnych ludzi, Magazyn Świąteczny, „Gazeta Wyborcza” 4.04.2012.
Crary J., Późny kapitalizm i koniec snu, Le Monde Diplomatique 2015, nr 8 (114).
Czapiński J., Panek T., Diagnoza społeczna 2015. Warunki i jakość życia Polaków, Rada Monitoringu Społecznego, Warszawa 2015.
Czepiel A., Dlaczego należy zwiększyć efektywność doradztwa zawodowego w polskich szkołach?, Analiza FOR 2013, nr 9. https://for.org.pl/pl/d/61be78518f5f23f0bbdd6669283b2167.
Czerepaniak-Walczak M., Pedagogika emancypacyjna, GWP, Gdańsk 2006.
European Commission, Employment, Social Affairs&Inclusion, Flexicurity, https://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=102&langId=en, (05.01.2020).
Gehlen A., W kręgu antropologii i psychologii społecznej, Czytelnik, Warszawa 2001.
http://reformaedukacji.men.gov.pl/ (03.01.2020).
http://wyborcza.pl/1,132486,17990510,Przelomowa_decyzja__Doradztwo_zawodowe_juz_w_gimnazjach.html (05.01.2020).
https://www.academia.edu/1200528/Portret_młodego_pokolenia (15.01.2020).
Ilich I., Społeczeństwo bez szkoły, PIW, Warszawa 1976.
Informacja o wynikach kontroli. Przeciwdziałanie zaburzeniom psychicznym u dzieci i młodzieży, KNO.410.008.00.2016 Nr ewid. 13/2017/P/16/026/KNO, https://www.nik.gov.pl/aktualnosci/nik-o-pomocy-psychologiczno-pedagogicznej-dla-uczniow.html.
Jak zniszczono doradztwo zawodowe w szkołach?, „Doradca Zawodowy” 2015, nr 2 (31).
Kaleta E., Na jagody! Dzieci pracują za najniższe stawki, „Duży Format”, 2.07.2015.
Lowry L., Dawca, Galeria Książki, Warszawa 2014.
Nawój-Połoczańska J., O projektach biegu życia uczniów szkół ponadgimnazjalnych, Mado, Toruń 2014.
Nawój-Połoczańska J., Szaleciarz zawodem przyszłości? Polski system prognozowania popytu na pracę, „Forum Oświatowe” 2010, nr 1 (42).
Potulicka E., Rutkowiak J., Neoliberalne uwikłania edukacji, GWP, Gdańsk 2010.
Putnam R., Samotna gra w kręgle, WAiP, Warszawa 2009.
Radziewicz-Winnicki A., Wołk Z., Szkolnictwo wyższe wobec potrzeb rynku pracy, „Rocznik Lubuski”, 2015, t. 41, cz. 2, Polskie szkolnictwo wyższe – stan i perspektywy.
Rancière J., Nienawiść do demokracji, Książka i Prasa, Warszawa 2008.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 16 sierpnia 2018 r. w sprawie doradztwa zawodowego, Dz.U. 2018, poz. 1675.
Samo życie – czyli zapiski sprofilowanej klientki, „Doradca Zawodowy” 2015, nr 2(31).
Sedlacek T., Ekonomia dobra i zła, Studio EMKA, Warszawa 2012.
Sennett R., Korozja charakteru, MUZA SA, Warszawa 2010.
Standing G., Prekariat. Nowa niebezpieczna klasa, przekł. P. Kaczmarski, M. Karolak, „Praktyka Teoretyczna” 2014, www.praktykateoretyczna.pl.
Stańczyk P., Wychowanie, człowiek i praca w kapitalizmie. W stronę krytycznej pedagogiki pracy, UG, Gdańsk 2013.
Szafraniec K., Wartości młodego pokolenia, [w:] Portret młodego pokolenia, Instytut Badań nad Gospodarką i Rynkiem, Gdańsk 2009.
Vaneigem R., Rewolucja życia codziennego, słowo/obraz/terytoria, Gdańsk 2004.
Zgorzknienie, rozczarowanie, wypalenie – czyli trudne rozmowy z doradcami zawodowymi PUP, „Doradca Zawodowy” 2015, nr 2 (31).
