Edukacja dla bezpieczeństwa - niedoceniony przez pedagogów pracy obszar badawczy
DOI:
https://doi.org/10.34767/SZP.2022.02.02Słowa kluczowe:
bezpieczeństwo i higiena pracy, zakładowe służby bezpieczeństwa i higieny pracy, szkolenie w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, proces szkolenia, optymalizacja szkolenia w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracyAbstrakt
Wykonywaniu pracy zawsze towarzyszyła refleksja nad eliminowaniem związanych z nią zagrożeń dla zdrowia i życia pracownika. Tworzono przepisy utrwalające bezpieczeństwo pracy oraz organizowano instytucje służące temu bezpieczeństwu. Dzisiaj w naszym kraju istnieje rozległy system prawny, szczegółowo wskazujący na bezpieczną pracę we wszystkich branżach (resortach). Wspierają go instytucje naukowe i szkoleniowe. Przykładem pierwszych: Centralny Instytut Ochrony Pracy i Państwowa Inspekcja Pracy oraz inne. Przedstawicielem drugich: ogólnopolska firma szkoleniowa SEKA S.A. Ważnym elementem strategii ochrony człowieka w pracy jest obecnie działalność edukacyjna, zwana potocznie szkoleniem w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. Za organizowanie jej odpowiedzialny jest pracodawca, a realizatorem zakładowe służby bezpieczeństwa i higieny pracy. Przebieg i organizację tego szkolenia regulują szczegółowe przepisy. Stosownie do ich intencji, w poszczególnych zakładach pracy wszystkich resortów (branż) wypracowano oryginalny, wielopoziomowy system szkolenia pracowników w obszarze bezpieczeństwa i higieny pracy. W parze z rozbudową i utrwalaniem tego systemu nie poszły jednak badania naukowe nad jego funkcjonowaniem. Jeśli takie badania były podejmowane, to miały one charakter sporadyczny a realizowane zostały najprostszymi metodami (analiza statystyczna, ankieta). Z tego powodu rzeczywista wiedza na temat funkcjonowania systemu szkolenia w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy (organizatorzy, metodyka i organizacja, motywacja i aktywność uczestników na zajęciach) jest niewielka. To samo dotyczy efektów szkolenia. W tych warunkach istnieje konieczność zintensyfikowania, poszerzenia i pogłębienia badań nad tym systemem. Realizacja tej konieczności to zadanie dla pedagogiki pracy na najbliższe lata i zarazem potwierdzenie potrzeby tej specjalności naukowej. Wyniki takich badań winny służyć wypracowaniu lepszej strategii bezpieczeństwa i higieny pracy na wielu stanowiskach pracowniczych.
Bibliografia
Aleksander T. (1998). Optymalizacja pozaszkolnej edukacji zawodowej dorosłych. Kraków: Impuls.
Chojnicki, J., Jaroszewicz, G. (2020). ABC BHP. Informator dla pracodawców. Warszawa: PIP.
Diagnoza i prognoza rynku usług BHP oraz charakterystyka służb BHP w Polsce. Raport (2020). Warszawa: Centralny Instytut Ochrony Pracy.
Hansen, A. (1998). Bezpieczeństwo i higiena pracy, wyd. 8. Warszawa: WSiP.
Kodeks pracy (2020). Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. (t.j. Dz.U. z 2020, poz.1320).
RMG (2004). Rozporządzenie Ministra Gospodarki i pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. z 2004, nr 180, poz.1860, ost. zm. Dz.U. z 2019, poz. 1099).
RRM (1997). Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 2 września 1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy (ost. zm. Dz.U. z 2005, nr 117, poz. 986).
Szkolenia – powrót do normalności. Porady ekspertów. SEKA – magazyn, 2 (28). (2021).
