Niedostosowanie społeczne oraz jego profilaktyka wśród uczniów szkół ponadpodstawowych w perspektywie ich edukacji zawodowej i aktywności zawodowej

Abstrakt

W ciągu ostatnich dziesięciu lat liczba wszystkich czynów karalnych, które dokonywane były przez osoby nieletnie, w tym także uczniów szkół ponadpodstawowych, zaczynała się od 60 tys. Niedostosowanie społeczne jest sporym problemem dla rodziców, nauczycieli, współczesnego społeczeństwa. Profilaktyka stanowi jeden ze sposobów reagowania na takie zjawiska społeczne, które powszechnie uważane są za niepożądane i szkodliwe. Zwalczanie przestępczości wśród młodych ludzi wymaga bowiem nie tylko odpowiedniego podejścia, ale także odpowiednich predyspozycji nauczycieli i wychowawców. Zjawisko niedostosowania społecznego ma także istotne znaczenie w perspektywie edukacji zawodowej i aktywności zawodowej uczniów, ponieważ wpływa to na ich sytuację społeczną, walory własne, przynależność do różnych grup – formalnych i nieformalnych, a także elementy kulturowe. Praca i aktywność zawodowa młodych ludzi z trudną przeszłością generuje różne zadania wychowawcze i resocjalizujące względem nich, jak chociażby kształtowanie w procesie pracy norm moralnych wobec innych ludzi, wdrażanie do myślenia w kategoriach poszanowania dobra wspólnego, nauka umiejętności pracy w zespole itp. Bardzo często jednak młodzież niedostosowana społecznie posiada przeważnie negatywny wzorzec pracy, co jest przede wszystkim wypadkową wadliwej socjalizacji. Zadanie ukształtowania prawidłowego wzorca pracy i jej roli w życiu ludzkim spoczywa na kadrze pedagogicznej np. placówek resocjalizacyjnych. To właśnie ona ma pomóc w likwidowaniu niewłaściwych zachowań kompensacyjnych wobec obowiązku pracy, ale również w należytym przygotowaniu wychowanków do zawodowej samodzielności.