Sukces w karierze w opiniach młodzieży
DOI:
https://doi.org/10.34767/SZP.2020.01.14Słowa kluczowe:
sukces, kariera, młodzież, opinie młodzieży na temat sukcesu, młodzież akademicka, młodzież ze szkół zawodowychAbstrakt
Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na liczne przeobrażenia mające miejsce we współczesnej rzeczywistości, w tym również w świecie pracy, które nie pozostają obojętne dla kariery zawodowej człowieka oraz przypisywanego jej znaczenia i odnoszonych za jej pośrednictwem sukcesów. W tekście przedstawiono wyniki badań własnych dotyczących sukcesu w karierze postrzeganego z perspektywy młodzieży akademickiej oraz uczniów z zespołów szkół zawodowych przeprowadzonych metodą sondażu diagnostycznego. Zwrócono w nich szczególną uwagę na dwa aspekty tego zagadnienia: jego obiektywne oraz subiektywne wycieniowanie, a także szacowanie własnych szans na jego odniesienie na ścieżce kariery. Wyniki badań dowodzą, że sukces w karierze nabiera subiektywnego wycieniowania dla młodzieży poddanej badaniu, jednak jego obiektywny wymiar również posiada dla niej znaczenie oraz że zdecydowana większość przyjmuje pozytywne ustosunkowanie wobec własnej przyszłości zawodowej. Uzyskany materiał empiryczny może nieść ze sobą istotne implikacje dla praktyki edukacyjnej. Ukazuje on bowiem, w jakie umiejętności oraz wiedzę warto wyposażać młodzież przygotowującą się do wejścia na rynek pracy.Bibliografia
Arthur M.B., Khapova S.N., Wilderom C.P., Career success in a boundaryless career World, “Journal of Organizational Behavior” 2005, vol. 26.
Aumann K., Galinsky E., The real “opt-out revolution” and a new model of flexible careers, [in:] B.D. Jones (eds.) Women who opt out. The debate over working mothers and work – family balance, University Press, New York 2012.
Bailyn L., Understanding individual experience at work: comments on the theory and practice of careers [in:] M.B. Arthur, D.T. Hall, B.S Lawrence (eds.), Handbook of career theory, Cambridge 2004.
Bańka A., Proaktywność a tryby samoregulacji, Print-B, Poznań-Warszawa 2005.
Coyle-Shapiro J. A-M., Kessler I., Consequences of the psychological contract for the employment relationship: a large scale survey, „Journal of Management Studies” 2005, vol. 37 (7).
Crites J.O., The Career Maturity Inventory (2nd ed.), Monterey, CA: CTB/McGraw-Hill, 1978.
Cybal-Michalska A., Młodzież akademicka a kariera zawodowa, Impuls, Kraków 2013.
Cytrynbaum S., Crites J.O., Generating new directions in career theory: the case for a transdisciplinary approach, [in:] M.B. Arthur, D.T. Hall, B.S. Lawrence (eds.), Handbook of career theory, Cambridge University Press, Cambridge 2004.
Firkowska-Mankiewicz A., Czym jest sukces życiowy dla współczesnego Polaka? Kontekst socjodemograficzny i psychospołeczny, [w:] H. Domański, A. Rychard (red.), Elementy nowego ładu, IFiS PAN, Warszawa 1997.
Firkowska-Mankiewicz A., Zdolnym być… Kariery i sukces życiowy warszawskich trzydziestolatków, Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, Warszawa 1999.
Giermanowska E., Między karierą a bezrobociem, [w:] B. Fatyga, A. Tyszkiewicz (red.), Normalność i normalka. Próba zastosowania pojęcia normalności do badań młodzieży, ISNS UW, Warszawa 2001.
Ginzberg E., Ginsburg S.W., Axelrad S., Herma J.L., Occupational choice: an approach to a general theory, Columbia Univer. Press, New York 1951.
Greenhaus J.H., Career dynamics, [in:] W.C. Borman, D.R. Ilgen, R.J. Klimoski (eds.), Comprehensive handbook of psychology. Industrial and organizational psychology. Wiley, New York, 2003, vol. 12.
Hall D.T., Careers in and out of organizations. CA: Sage, Thousand Oaks 2002.
Hall D.T., Careers in organizations. IL: Scott, Foresman, Glenview 1976.
Heinz W.R., From work trajectories to negotiated careers. The contingent work life course, [in:] J.T. Mortimer, M.J. Shanahan (eds.), Handbook of the life course. Kluwer/Plenum, New York 2003.
Holland J.L., Making vocational choices: A theory of vocational personalities and work environments, Psychological Assessment Resources, Odessa 1997.
Hughes E.C., Men and their work, Free Press, Glencoe 1958.
Krumboltz J.D., Improving career development theory from a social learning perspective, [in:] M.L. Savikas, R.W. Lent (eds.), Convergence in career development theories: Implications for science and practice, CA: CPP Books, Palo Alto 1994.
Mackenzie D.K., Arnold J., A multi-method study of accounts of personal change by graduates starting work: Self – ratings, categories and women’s discourses, “Journal of Occupational and Organizational Psychology” 2000, vol. 73.
Majczyna M., Podmiotowość a tożsamość, [w:] A. Gałdowa (red.), Tożsamość człowieka, UJ, Kraków 2003.
Mądrzycki T., Osobowość jako system tworzący plany, GWP, Gdańsk 1996.
Meir E. I., Melamed, S. and Dinur, C., The benefits of congruence, “The Career Development Quarterly” 1995, vol. 43(3).
Myszka L., Planowanie i zarządzanie karierą jako podmiotowa „własność” jednostki, „Ogrody Nauk i Sztuk” 2015, nr 5.
Parsons F., Choosing a vocation, MA Houghton Mifflin, Boston 1909.
Patton W., McMahon M., Career Development and Systems Theory. Connecting Theory and Practice, Sense Publishers, Rotterdam 2006.
Poole M.E., Langan-Fox J., Omodei M., Contrasting subjective and objective criteria as determinants of perceived career success: A longitudinal study, “Journal of Occupational and Organizational Psychology” 1993, vol. 66(1).
Rokicka E., Pojęcie „kariery”. Perspektywa strukturalno-funkcjonalna i interakcjonistyczna, “Przegląd Socjologiczny” 1992, XLI.
Savickas M.L., Career adaptability. An integrative construct for life-span, life-space theory, “Career Development Quarterly” 1997, vol. 45(3).
Savickas M.L., Career construction: A developmental theory of vocational behavior, [in:] D. Brown, L. Brooks (eds.), Career choice and development, San Francisco 2002.
Savickas M.L., Constructing Careers: Actor, Agent, and Author, “Journal of Employment Counselling” 2011, vol. 48.
Savickas M. L., The Transition from School to Work: A Developmental Perspective, “The Career Development Quarterly” 1999, vol. 47.
Seibert S.E., M.L. Kraimer, The five-factor model of personality and career success, “Journal of Vocational Behavior” 2001, vol. 58.
Seibert S.E., Crant J.M., Kraimer M.L., Proactive personality and career success, „Journal of Applied Psychology” 1999, vol. 84 (3).
Seibert S.E., Kramer M.I., Linden R.C., A social capital theory of carter success, “Academy of Management Journal” 2001, no. 2.
Sullivan S.E., The changing nature of careers: a review and research agenda, “Journal of Management” 1999, vol. 25.
Super D.E., Overstreet P.L., Vocational maturity of ninth grade boys, Teachers College Press, New York 1960.
Super D.E., Career and life development, [in:] W.D. Brown, L. Brooks (eds.), Career choice and development. Washington – London, San Francisco 1984.
Tiedeman D.V., O’Hara R.P., Career development: Choice and adjustment, “College Entrance Examination Board”, 1963.
Tomlinson J., Perceptions and negotiations of the “business case” for flexible careers and the integration of part‐time work, “Women in Management Review” 2004, vol. 19 (8).
Turnley W.H., Feldman D.C., Re-examining the effects of psychological contract violations: unmet expectations and job dissatisfaction as mediators, “Journal of Organizational Behavior” 2000, vol. 21.
