Dziedzictwo kultury wartości w poglądach uczniów Szkoły Lwowsko-Warszawskiej jako wzorzec dla młodzieży szkół zawodowych
DOI:
https://doi.org/10.34767/SZP.2019.02.05Słowa kluczowe:
wartości etyczne, relacje mistrz–uczeń, osobowość nauczyciela, mentor, opiekun spolegliwyAbstrakt
Istotą kształcenia zawodowego jest wychowanie i przygotowanie człowieka do pracy. Wychowanie młodzieży w szkołach zawodowych pozostaje w ścisłym związku z etyką, rozważaniami o podmiotowości człowieka, również w kontekście przygotowania do wykonywania zawodu, funkcjonowania na rynku pracy i przyszłego życia osobistego, rodzinnego. Rozważaniami nad naturą człowieka zajmuje się filozofia. Kreowane przez przedstawicieli Szkoły Lwowsko-Warszawskiej poglądy na temat wartości człowieka są wciąż aktualne, stanowiąc niekwestionowany wzór do naśladowania w procesie kształcenia i wychowania. Celem artykułu jest ukazanie aktualności myśli filozofów, logików, przedstawicieli Szkoły Lwowsko-Warszawskiej: Tadeusza Kotarbińskiego, Izydory Dąmbskiej, Kazimierza Ajdukiewicza w odniesieniu do uniwersalnych wartości. Prawdy uniwersalne, takie jak: prawda, dobro, piękno, obowiązek, powinność, moralność, mądrość, sprawiedliwość, odpowiedzialność są głównymi drogowskazami etycznego postępowania. Fenomen Szkoły Lwowsko-Warszawskiej jest przedmiotem zainteresowań naukowców, autorów wielu rozpraw, budzi szacunek i respekt współczesnych badaczy. Wychowanie do wartości uniwersalnych jest zadaniem szkoły ogólnokształcącej oraz szkoły zawodowej. W dobie komercjalizacji, rywalizacji, odniesienie do wartości jest szczególnie ważne, ponieważ jest istotą działania, myślenia i refleksji człowieka.
Bibliografia
Ajdukiewicz K., Język i poznanie, t. II, PWN, Warszawa 1985.
Ajdukiewicz K., Zarys logiki. Książka pomocnicza dla nauczyciela, PZWS, Warszawa 1953.
Bober I., Filozofia kultury Izydory Dąmbskiej, WSP, Kielce 1992.
Brożek A., O patriotyzmie, świecie wartości i … kobietach w Szkole Lwowsko- Warszawskiej, Rozmowa z Dariuszem Łukasiewiczem, [w:] A. Brożek, A. Chybińska (red.), Fenomen Szkoły Lwowsko-Warszawskiej, Academicon, Lublin 2016.
Brożek A., O logice i filozofii w Szkole Lwowsko-Warszawskiej. W 30 lat po publikacji Filozoficznej Szkoły lwowsko-warszawskiej. Rozmowa z Janem Woleńskim, [w:] A. Brożek, A. Chybińska (red.), Fenomen Szkoły Lwowsko-Warszawskiej, Lublin 2016.
Chałas K., Wychowanie ku wartościom. Elementy teorii i praktyki, t. 1, Jedność, Lu-blin– Kielce 2003.
Dąmbska I., Zarys historji filozofji greckiej, Filomata, Lwów 1935.
Denek K., Wartości w kontekście edukacji i nauk o niej, [w:] W. Furmanek, A. Długosz (red.), Wartości w pedagogice. Urzeczywistnianie wartości, UR, Rzeszów 2015.
Encyklopedia Pedagogiczna XXI wieku, t. II, G‒Ł, [red. prowadzący Encyklopedii E. Różycka], Żak, Warszawa 2003.
Encyklopedia Pedagogiczna XXI wieku, t. VII, V‒Ż, [red. prowadzący Encyklopedii E. Różycka], Żak, Warszawa 2008.
Furmanek W., Podstawy wychowania technicznego, WSP, Rzeszów 1987.
Furmanek W., Edukacja a przemiany cywilizacyjne, FOSZE, Rzeszów 2010.
Furmanek W., Miłość zagubiona wartość współczesnej pedagogiki, FOSZE, Rzeszów 2011.
Furmanek W., Humanistyczna pedagogika pracy. Praca a jakość życia człowieka, UR, Rzeszów 2016.
Furmanek W., Szkoła w społeczeństwie wiedzy, [w:] Problemy edukacji w społeczeństwie wiedzy, „Chowanna” 2012, t. 2 (39).
Jedynak A., Ajdukiewicz. Wiedza Powszechna, Warszawa 2003.
Jeruszka U., Kwalifikacje zawodowe. Poglądy teoretyczne a rzeczywistość, IPiSS, Warszawa 2006.
Kawula S., Pedagogika i wychowanie według wartości, [w:] M. Guziuk-Tkacz, A Józefowicz, A.J. Siegień-Matyjewicz (red.), Współczesne konteksty pedagogiki między-kulturowej, UWM, Olsztyn 2014.
Kotarbiński T., Traktat o dobrej robocie, Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk, Łódź 1982.
Kotarbiński T., Żyć zacnie, T. Duralska-Macheta (wybór), Nasza Księgarnia, Warszawa 1989.
Kotarbiński T., Myśli i słowa, J. Kotarbińska, L. Kiejzik, T. Huńczak (oprac.), WSP, Zielona Góra 1991.
Kotarbiński T., Traktat o dobrej robocie, D. Miller (red.), PAN, Ossolineum, Wrocław – Warszawa- Kraków 2000.
Kuliniak R., Leszczyna D., Pandura M., Ratajczak Ł. (oprac.), Korespondencja Izydory Dąmbskiej z Romanem Witoldem Ingardenem, Marek Derewiecki, Kęty 2018.
Kust I., Znaczenie wychowania estetycznego w rozwoju człowieka, [w:] K. Pankowska (red.) Sztuka i wychowanie. Współczesne problemy edukacji estetycznej, Żak, Warszawa 2010.
Kust I., Jak szkoła może pomóc uczniowi w odkrywaniu pasji? Analiza przypadku, [w:] D. Bis, K. Braun, ks. M. Jeziorański (red.), Opowiem Wam o swojej pasji: słowem, obrazem, dźwiękiem…, Zeszyty Naukowe. Forum Młodych Pedagogów przy Komitecie Nauk Pedagogicznych PAN, z.19, KUL, Academicon, Lublin 2015.
Michalak-Dawidziuk J., Lifelong learning – potrzeba współczesnego rynku pracy czy całożyciowa autokreacja człowieka? [w:] I. Paszenda, R. Włodarczyk (red.), Transgresje w edukacji, t. 2, Impuls, Kraków 2014.
Michalak-Dawidziuk J., Awans zawodowy nauczyciela jako proces dynamicznych zmian – współczesna praktyka i perspektywa przyszłości, [w:] J. Madalińska-Michalak, N.G. Pikuła (red.), Edukacyjne konteksty współczesności ‒ z myślą o przyszłości, Impuls, Kraków 2018.
Michalak J.M., Odpowiedzialność jako element kwalifikacji profesjonalnych nauczyciela, [w:] S.M. Kwiatkowski (red.), Kwalifikacje zawodowe na współczesnym rynku pracy, IBE, Warszawa 2004.
Michałowski S., Pedagogia wartości, DEBIT, Bielsko Biała 1993.
Schrade U., Etyka – główne systemy. Podręcznik dla uczniów szkół średnich, DSP Unia Press, Warszawa 1992.
Suchodolski (red.), Pedagogika: podręcznik dla kandydatów dla nauczycieli, PWN, Warszawa 1982.
Sygulska K., Funkcje wartości w życiu człowieka, [w:] E. Włodek, A. Mirski (red.), Pedagogika wobec wyzwań współczesności. Człowiek – wartości – wychowanie, Ignatianum, Kraków 2016.
Thomas H., Sugestia w wychowaniu, [w:] K. Twardowski, Myśl, mowa i czyn, cz. II, A. Brożek, J. Jadacki (red.), Copernicus Center Press, Kraków 2014.
Tillman D., Colomina P.Q. (współpr.) Gill C., Hawkes N., Wiliams P. (tłum.) R. Zawadzki, Wychowanie w duchu wartości. Przewodnik. Program edukacyjny, WSiP, Warszawa 2004.
Twardowski K., Etyka, Adam Marszałek, Toruń 1994.
Twardowski K., Myśl, mowa i czyn, cz. I, A. Brożek, J. Jadacki (red.), Copernicus Center Press, Kraków 2013.
Twardowski K., Myśl, mowa i czyn, cz. II, A. Brożek, J. Jadacki (red.), Copernicus Center Press, Kraków 2014.
Uniwersalny Słownik Języka Polskiego, t. 4 T‒Z, S. Dubisz (red.), Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 2003.
Woleński J., Filozoficzna szkoła lwowsko-warszawska, PWN, Ossolineum, Warszawa 1985.
