Aktywność edukacyjna seniorów w perspektywie pomyślnego starzenia się
DOI:
https://doi.org/10.34767/SZP.2017.02.05Słowa kluczowe:
pomyślne starzenie się, aktywizacja seniorów, aktywność edukacyjna osób starszychAbstrakt
Problematyka pomyślnego starzenia się jest bardzo istotna w obszarze niezależnego i samodzielnego funkcjonowania osób starszych w społeczeństwie. Wiąże się ona bowiem z problematyką dobrego przystosowania do starości, w którym dominują aspekty promujące autonomię i niezależność tej grupy wiekowej. W wielu przypadkach jest to związane z aktywizacją seniorów, która ma ogromne znaczenie w ich życiu. Spośród wielu form aktywności aktywność edukacyjna najsilniej stymuluje uruchamianie zdolności adaptacyjnych, a także wpływa na jakość życia w okresie starzenia się jednostki. Fundamentalny cel edukacji seniorów to umożliwianie optymalnego starzenia się, opartego głównie na możliwie maksymalnie samodzielnym i niezależnym funkcjonowaniu, a także na podejmowaniu aktywnych form uczestnictwa w życiu społecznym. Podejmowanie aktywności edukacyjnej przez osoby starsze, choć nie stanowi idealnego i optymalnego rozwiązania w obszarze problematyki pomyślnego starzenia się, to jest jednak stosunkowo atrakcyjną propozycją w aspekcie jakości życia w starości, zwłaszcza dla osób pragnących kontynuować aktywność edukacyjną lub podejmować ją jako nowy obszar aktywności. Potrzeby osób starszych bowiem są różnorodne i nie zawsze wpisują się w teorię aktywności. Warto więc dokonać poszerzonej refleksji nad rodzajem i zakresem działań w zakresie uaktywniania seniorów, z jednoczesnym poszanowaniem decyzji osób świadomie i dobrowolnie wybierających wycofanie społeczne, aby w konsekwencji nie prowadziło to do ich wykluczenia.
Bibliografia
Active Ageing; A Policy Framework, A contribution of the World Health Organization to the Second United Nations World Assembly on Ageing, Madrid, April 2002, World Health Organization, Geneva 2002.
Atchley R.C., A Continuity Theory of Normal Aging, „The Gerontologist” 1989, nr 29/2.
Bień B., Proces starzenia się człowieka, [w:] T. Grodzicki, J. Kocemba, A. Skalska (red.), Geriatra z elementami gerontologii ogólnej, Grupa Via Medica, Gdańsk 2006.
Boromley D.B., Psychologia starzenia się, tłum. Z. Zakrzewska, PWN, Warszawa 1969.
Bowling A., Aspiration for older age in the 21st century: what is successful aging?, „International Journal of Aging and Human Development”, Vol. 64, 2007, nr 3.
Cumming E., Henry W.E., Growing Old: The Process of Disengagement, Basic Books, New York, 1961.
Czerniawska O., Uczenie się jako styl życia, [w:] M. Dzięgielewska (red.), Przygotowanie do starości, Wyd. UŁ, Łódź 1997.
Czerniawska O., Style życia w starości, Wyd. Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej, Łódź 1998.
Fabiś A., Edukacja seniorów – odpowiedź na wymagania współczesności, „Edukacja Dorosłych” 2006, nr 1-2.
Finogenow M., Rozwój w okresie późnej dorosłości – szanse i zagrożenia, „Acta Universitatis Lodziensis”, Folia Oecocnomica 2013, nr 297.
Frąckowiak A., Edukacja seniorów w Stanach Zjednoczonych, [w:] A. Fabiś (red.), Instytucjonalne wsparcie seniorów – rozwiązania polskie i zagraniczne, Wyższa Szkoła Administracji, Bielsko-Biała 2007.
Grylewska B., Prewencja gerontologiczna, [w:] T. Grodzicki, J. Kocemba, A. Skalska (red.), Geriatra z elementami gerontologii ogólnej, Grupa Via Medica, Gdańsk 2006.
Halicki J., Obrazy starości rysowane przeżyciami seniorów, Wyd. Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok 2010.
Howe Ch. Z., Selected Social Gerontology Theories and Older Adult Leisure Involvement: A Review of the Literature, „The Journal of Applied Gerontology” 1987, nr 6/4.
Jabłonko O., Edukacja w życiu seniorów, [w:] M. Makuch, D. Moroń (red.), Osoby starsze w społeczeństwie – społeczeństwo wobec osób starszych, Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2011.
Marcinek P., Funkcjonowanie intelektualne w okresie starości, „Gerontologia Polska”, t. 15, 2007, nr 3, s. 73-74.
Naegele G., Die Potenziale des Alters nutzen – Chancen für den Einzelnen und die Gesellschaft, [w:] K. Bӧllert, P. Hansbauer, B. Hasenjürgen, S. Langenohl (red.), Die Produktivitӓt des Sozialen. Den sozialen Staat aktivieren, Wiesbaden: VS, Verl. Für Sozialwissenschaften, 2006.
Pikuła N., Etos starości w aspekcie społecznym. Gerontologia dla pracowników socjalnych, Wyd. WAM, Kraków 2011.
Rembowski J., Psychologiczne problemy starzenia się człowieka, PWN, Warszawa 1984.
Schӧnbrodt B., Veil K., Zjawisko wycofania społecznego w kontekście „aktywnego starzenia się”. Potrzeba działania i przykłady dobrych praktyk w Niemczech, „Problemy Polityki Społecznej” 2012, nr 18, 63.
Szarota Z., Gerontologia społeczna i oświatowa. Zarys problematyki, Wyd. Naukowe Akademii Pedagogicznej, Kraków 2004.
Trempała J., Dwa przełomy w badaniach nad rozwojem psychicznym człowieka, „Przegląd Psychologiczny” 2001, nr 44.
Trempała J., Dyskryminacja ze względu na wiek a funkcjonowanie i rozwój ludzi starszych, „Zeszyty Naukowe WSHE”, tom XL, Włocławek 2015.
Zając-Lamparska L., Psychologiczne koncepcje pomyślnego starzenia się, [w:] „Rocznik Andragogiczny”, t. 20, 2013.
Zych A.A., Człowiek wobec starości. Szkice z gerontologii społecznej, Wyd. InterArt, Warszawa 1995.
Zych A.A., Słownik gerontologii społecznej, Wyd. Akademickie Żak, Warszawa 2001.