Edukacja w izolacji penitencjarnej (studium przypadku)
DOI:
https://doi.org/10.34767/SZP.2019.01.18Słowa kluczowe:
zachowania przestępcze, oddziaływania resocjalizacyjne, edukacja skazanych, indywidualne wybory postępowaniaAbstrakt
W opracowaniu podjęto próbę ukazania korzystnych aspektów edukacji skazanych w warunkach izolacji penitencjarnej na tle dokonujących się zmian w oddziaływaniach resocjalizacyjnych, które od początku splecione były i są z procesami nauczania i uczenia się skazanych. W przedstawionym studium przypadku weryfikowano zmodyfikowaną, humanistyczną koncepcję Tyszkiewicza. W świetle założeń tej koncepcji wszelkie zachowania człowieka są częściowo indeterministycznymi decyzjami, bowiem o wyborach zachowań współdecydują uwarunkowania egzo- i endogenne, a także sploty okoliczności. Weryfikowana koncepcja uzyskała potwierdzenie w rozpatrywanym przypadku. W istocie badany – po wcześniej podejmowanych ryzykownych wyborach postępowania, które doprowadziły go do pierwszego, a następnie do drugiego pobytu w zakładzie karnym za zabójstwo ofiary – po głębokich przemyśleniach swojego dotychczasowego trybu życia i wyciągnięciu z własnego postępowania wniosków, wybrał drogę edukacji. Ukończył szkołę zawodową, technikum, liceum oraz studia licencjackie, pracując w zakładzie karnym. Były to jego indywidualne wybory, wspomagane uzyskiwanymi zgodami władz zwierzchnich zakładu oraz wspieraniem bliższego i dalszego otoczenia społecznego. Indywidualne wybory zachowań przez skazanego wzmacniały poczucie jego wartości, znaczenia, wiary w siebie, autokontrolę, wyrzuty sumienia z adekwatnym poczuciem winy i poczucie sprawstwa działań. Te wszystkie aspekty są niezmiernie ważne w ponownej socjalizacji człowieka.
Bibliografia
Bojarski T., Prawo karne, Lubelskie Tow. Nauk., Lublin 1994.
Ciosek M., Człowiek w obliczu izolacji więziennej, Stella Maris, Gdańsk 1995.
Czerwiec M., Więzienioznawstwo. Zarys rozwoju więziennictwa (materiały na prawach rękopisu), Centralny Zarząd Więziennictwa MS, Warszawa 1958.
Dukaczewski E.J. (przy współ. P. Martynka), Z historii instytucji i koncepcji resocjalizacyj-nych w Europie i USA,[w:] K. Pospiszyl (red.) Resocjalizacja nieletnich – Doświadczenia i koncepcje, WSiP, Warszawa 1990.
Dziedzic K., Specyfika potrzeb ludzi starszych w środowisku izolacyjnych, [w:] A. Jaworska (red.), Senior w obliczu izolacji penitencjarnej. Konteksty praktyczne i empiryczne, Ofic. Wyd. Edward Mitek, Bydgoszcz 2013.
Gajdus D., Gronkowska B., Europejskie standardy traktowania więźniów. Zarys wykładu, TNOiK, Toruń 1998.
Gardocki L., Prawo karne, C.H.Beck, Warszawa 2006.
Goffman E., Instytucje totalne. O pacjentach szpitali psychiatrycznych i mieszkańcach innych instytucji totalnych, tłum. J. Łaszcz, GWP, Gdańsk 2011.
Hołyst B., Kryminologia, LexisNexis, Warszawa 1994.
Howard J., The state of the prisons in England and Wales, with preliminary observations, and an account of some foreign prisons and hospitals, London 1777.
Kalaman M.R., Studia wyższe – formą resocjalizacji skazanych? [w:] J. Danek, M. Droščák (red.) Súčasnost` a perspektívy vysokoškolskeho vzdelávania, „Pedagogica Actualis VI”, Trnava 2014.
Kawula S., Kształty rodziny współczesnej. Szkice familologiczne, Adam Marszałek, Toruń 2006.
Krukowski A., Angielski system więziennictwa, seria: Materiały do nauki o prawie więziennym, z. 1, Warszawa 1961.
Machel H., Wprowadzenie do pedagogiki penitencjarnej, UG, Gdańsk 1994.
Migdał J., Raglewski J., Kara pozbawienia wolności: zarys dziejów polskiej doktryny, prawa i praktyki penitencjarnej, Arche, Gdańsk 2005.
Niewiadomska I., Osobowościowe uwarunkowania skuteczności kary pozbawienia wolności, KUL, Lublin 2007.
Nowak B. M., Rodzina w kryzysie. Studium resocjalizacyjne, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 2011.
Osiatyński W., O zbrodniach i karach, Media Rodzina, Poznań 2003.
Ostrowska K., Psychologia resocjalizacyjna. W kierunku nowej specjalności psychologii, Fraszka Edukacyjna, Warszawa 2008.
Ostrowska K., Rodzina jako zadanie, [w:] K. Ostrowska, M. Ryś (red.) Przygotowanie do życia w rodzinie cz. 1, UKSW, Warszawa 1997.
Rabinowicz L., Podstawy nauki o więziennictwie, Gebethner i Wolff, Warszawa 1933.
Rabinowicz L., Przegląd kryminologiczny: Karol Lucas (1803–1889). Pierwszy zwiastun nowoczesnej myśli wychowawczo-więziennej, „Przegląd Więziennictwa Polskiego”, nr 8, Warszawa 1934.
Rostańska E., Edukacja dla aktywności. Kształcenie ciągłe jako edukacyjny wymiar zmian społecznych, [w:] K. Szczepańska-Woszczyna, Z. Dacko-Pikiewicz (red.) Edukacja wobec rynków pracy i integracji społecznej, Wyższa Szk. Biznesu w Dąbrowie Górniczej, Dąbrowa Górnicza 2007.
Sarzała D., Patologiczne zachowania więźniów w kontekście izolacji i resocjalizacji penitencjarnej, ASPRA-JR, Warszawa 2013.
Szymanowski T., Świda Z., Kodeks karny wykonawczy. Komentarz. Ustawy dodatkowe, akty wykonawcze, Librata, Warszawa 1998.
Śliwowski S., Prawo i polityka penitencjarna, PWN, Warszawa 1982.
Tyszkiewicz L., Kryminogeneza w ujęciu kryminologii humanistycznej, Seria: Prace Nauko-we Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, Katowice 1997.
Wierzbicki P., Indywidualizacja penitencjarna w Polsce, Wyd. Prawnicze, Warszawa 1976.
Yin R. K., Studium przypadku w badaniach naukowych. Projektowanie i metody, tłum. J. Gilewicz, UJ, Kraków 2015.